Jazda pod wpływem alkoholu – jak ‰ wpływają na kierowców?
Polska wciąż niestety przoduje na liście państw Unii Europejskiej, gdzie najłatwiej stracić życie na drodze. Jedną z głównych przyczyn kolizji i wypadków drogowych w naszym kraju jest alkohol, co wyraża się w oficjalnych statystykach – w co dziesiątym wypadku drogowym w Polsce uczestniczą osoby po alkoholu.
Wpływ alkoholu na kierowcę
Alkohol jest substancją psychoaktywną bardzo mocno oddziaływającą na organizm człowieka.
Promile
Wpływ
0,1‰
Rozproszona uwaga.
0,2‰
Dłuższe spostrzeganie.
0,3‰
Drobne zaburzenia równowagi i koordynacji ruchowej, zmniejszona zdolność postrzegania dostrzegania kształtów z oddali, obniżona zdolność postrzegania dynamicznych zmian światła.
0,4‰
Opóźniona reakcja na bodźce, obniżona sprawność motoryczna, wydłużony czas adaptacji narządu wzroku do zmian atmosferycznych.
0,5‰
Obniżenie zdolności realnej oceny sytuacji na drodze. Nadpobudliwość, upośledzenie reakcji psychofizycznych, pogorszenie ostrości widzenia i zdolności prawidłowej oceny odległości.
0,6‰
Błędna ocena własnych możliwości, znaczny spadek koncentracji i samokontroli.
0,8‰
Występowanie zjawiska słabości mięśni co powoduje znaczne osłabienie zdolności prowadzenia samochodu.
1 – 2‰
Zaburzenia koordynacji mięśniowej i równowagi, osłabienie sprawności intelektualnej, wahania nastroju, wzrost ciśnienia krwi, przyspieszona akcja serca.
2 – 3‰
Zaburzenia mowy, wzmożona senność, znaczne obniżenie zdolności kontroli własnego zachowania oraz poruszania się.
3 – 4‰
Spadek ciśnienia we krwi, obniżenie temperatury ciała, osłabienie funkcji życiowych, duże prawdopodobieństwo utraty przytomności.
powyżej 4‰
Dawka śmiertelna, śpiączka, zatrzymanie akcji serca i oddychania.
Dlatego też bezpieczne kierowanie pojazdami pod wpływem alkoholu jest niemożliwe i jazda pod wpływem jest prawnie zabroniona.
Promile
Stan kierowcy
Przewinienie
0-0,2‰
–
–
0,2-0,5‰
po spożyciu
wykroczenie
powyżej 0,5‰
nietrzeźwość
przestępstwo
Legalnie kierowcy w Polsce mogą jeździć, jeśli nie mają więcej niż 0,2 promila alkoholu we krwi. Jest to mniej, niż jeden mały kieliszek wódki!
Prawdopodobieństwo spowodowania wypadku przez nietrzeźwego kierującego wzrasta wraz z upojeniem alkoholowym. O kilka, kilkanaście razy. A powyżej 1,5 promila już nawet kilkadziesiąt razy!
Promile
Prawdopodobieństwo wypadku
0,0 – 0,5‰
0,5 – 0,8‰
x2
0,8 – 1,0‰
x4
1,0 – 1,5‰
x7
powyżej 1,5‰
x36
Liczba kierowców w Polsce jeżdżących po alkoholu
W Polsce uprawnienia do kierowania pojazdami posiada ok. 22 mln osób. Badanie na temat substancji psychoaktywnych w ruchu drogowym przeprowadzone w 2018 roku przez Instytut Kantar Millward Brown ukazuje rozmiar zjawiska jazdy Polaków po alkoholu:
- aż 1,7% dorosłych Polaków, którzy w ciągu ostatnich 30 dni przed badaniem prowadziło pojazd mechaniczny, zadeklarowało, że robiło to po alkoholu,
- aż 2,2% dorosłych Polaków zadeklarowało, że w ciągu ostatnich 12 miesięcy było pasażerem kierowcy, który prowadził pojazd mechaniczny pod wpływem alkoholu,
- aż 8% dorosłych Polaków zadeklarowało, że zna kogoś, kto w ciągu ostatnich 12 miesięcy kierował samochodem lub innym pojazdem mechanicznym pod wpływem alkoholu.
Inne badanie, przeprowadzone w krajach Unii Europejskiej (w tym także w Polsce) w latach 2010–2012 w ramach projektu SARTRE 4, pokazało, że ok. 3% badanych polskich kierowców w ostatnim roku kierowało po alkoholu. Wynik taki oznacza, że co roku na polskich drogach było około pół miliona nietrzeźwych kierowców. Policja ujawniała jedynie co piątą osobę.
To zatrważające dane. Każdy bowiem przypadek jazdy po alkoholu zakończyć się może tragicznie.
Wypadki drogowe po alkoholu
Niestety Polska należy do grupy krajów na świecie z najwyższą średnią konsumpcją alkoholu! Można powiedzieć wręcz, że żyjemy w kraju, gdzie alkohol jest (nadal) częścią kultury. Według danych Państwowej Agencji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych (PARPA) alkoholizm w Polsce dotyka około 700-900 tysięcy osób, przy czym liczba Polaków, którzy nadużywają alkoholu, jest znacznie wyższa i wynosi nawet ponad 2 miliony osób! Alkohol obecny jest podczas przeróżnej maści okazji, co przekłada się to na statystyki osób uzależnionych oraz statystykę wypadków drogowych.
Dostępne szczegółowe dane statystyczne polskiej Policji za 2022 rok mówią o 2 248 wypadkach drogowych z udziałem alkoholu. W wypadkach tych zginęło 268 osób, co stanowi 14,1% ogółu zabitych. 2 567 osób odniosło obrażenia, co stanowi 10,4% ogółu rannych w wypadkach drogowych.
Najliczniejszą grupę sprawców wypadków drogowych pod działaniem alkoholu stanowią kierujący pojazdami. W 2022 roku z ich winy doszło do 1 415 wypadków, w których zginęły 172 osoby, a rannych zostało 1 690 osób
Rok 2022 | Ogółem | – z tego z uczestnikami po alkoholu | – z tego ze sprawcami kierującymi po alkoholu |
Wypadki | 21 322 | 2 248 (10,5%) | 1 415 (15%) |
Zabici | 1 896 | 268 (14,1%) | 172 (9%) |
Ranni | 24 743 | 2 567 (10,3%) | 1 690 (6,8%) |
Obok kierowców sprawcami wypadków drogowych są także piesi a nawet pasażerowie (przykładowo wypadnięcie z pojazdu pasażera po alkoholu należy do najczęstszych typów wypadków przez nich powodowanych).
Tak jak we wcześniejszych latach także w 2022 roku do wypadków drogowych z udziałem alkoholu najczęściej dochodziło w weekendy – w soboty (19,0%) i niedziele (17,9%). Jako możliwą przyczynę takiego stanu rzeczy Policja wskazuje na to, że w te dni wolne od pracy, odbywa się najwięcej imprez towarzyskich, dyskotek itp. z udziałem alkoholu.
Najwięcej wypadków kierujący po alkoholu powodowali w miesiącach wakacyjnych – w czerwcu (12,9%) oraz w lipcu (12,6%).
Głównymi przyczynami wypadków spowodowanych przez kierujących będących pod działaniem alkoholu w 2022 roku były:
- niedostosowanie prędkości do warunków ruchu (60,1%),
- nieustąpienie pierwszeństwa przejazdu (7,8%),
- niezachowanie bezpiecznej odległości (4,7%).
Co ciekawe, wbrew obiegowej opinii, to nie najmłodsi kierujący pojazdami powodują najwięcej wypadków pod wpływem alkoholu – ale osoby w wieku 25-39 lat.
Wiek
Wypadki (2022 rok)
%
7 – 14
3
0,2%
15 – 17
22
1,6%
18 – 24
244
17,2%
25 – 39
611
43,2%
40 – 59
425
30,0%
60 –
110
7,8%
Policyjne kontrole trzeźwości
Na straży trzeźwości na polskich stoi drogach stoi głównie tzw. drogówka. W Policji, według stanu na początek 2021 roku, zatrudnionych było ok. 97,9 tys. osób, z czego ok. 9 tys. właśnie w pionie ruchu drogowego.
Każdego roku polscy policjanci przeprowadzają na polskich drogach kilka-kilkanaście milionów kontroli trzeźwości. Podczas nich Policja „łapie” około 100 tys. kierowców prowadzących pojazdy po alkoholu – w stanie po spożyciu (0,2 – 0,5‰)oraz w stanie nietrzeźwości (powyżej 0,5‰)!
W 2023 roku policjanci zatrzymali w całej Polsce aż 92 951 kierujących po alkoholu. Daje to średnio 255 przypadków prowadzenia pojazdu „na podwójnym gazie” każdego dnia! Najgorzej było w wakacje. W prawie każdy weekend wakacji 2023 policjanci rejestrowali ponad tysiąc przypadków prowadzenia pojazdu po alkoholu!
Rok
Badanie trzeźwości
Osoby pod działaniem alkoholu
2023
b.d.
92 951
2022
12 453 495
104 467
2021
8 272 245
101 892
2020
6 699 742
98 941
2019
16 844 530
110 971
2018
16 468 116
104 601
2017
17 833 241
109 405
2016
17 942 523
115 635
2015
17 701 833
128 996
2014
b.d.
141 203
2013
b.d.
163 177
2012
b.d.
171 020
2011
b.d.
183 488
2010
b.d.
165 885
2009
b.d.
173 324
2008
b.d.
168 612
2007
b.d.
159 346
2006
b.d.
201 192
2005
b.d.
192 210
2004
b.d.
173 539
2003
b.d.
167 318
2002
b.d.
157 218
2001
b.d.
b.d.
2000
b.d.
b.d.
Jak pokazują statystyczne dane Policji, z roku na rok, zmniejsza się na szczęście liczba ujawnionych kierujących pojazdami pod działaniem alkoholu (w stanie po użyciu oraz w stanie nietrzeźwości). W rekordowym 2006 roku złapano takich ponad 200 tys. osób, zaś w 2023 roku było ich już trochę ponad 90 tys.
PROMILER iBLOW – alkomat policyjny
Podczas kontroli trzeźwości polska Policja korzysta często z tzw. „żółtej pałki” iBLOW. Jest to alkomat przesiewowy marki PROMILER, który podczas kontroli trzeźwości policjant przystawia tuż pod usta kierowcy.
To alkomat przesiewowy, mający za zadanie w jak najkrótszym czasie zbadanie jak największej liczby kierowców. Pomiar nim trwa zaledwie kilka sekund.
Podsumowanie
Polska, jako cześć Unii Europejskiej, realizuje ambitną Wizję Zero (ang. Vision Zero). Ta pochodząca ze Szwecji koncepcja zakłada, aby do 2050 roku liczba zabitych w wypadkach drogowych w całej Unii Europejskiej zbliżyła się do zera! Unijni urzędnicy, słusznie zresztą, wychodzą z założenia, że ludzkie życie oraz zdrowie są ważniejsze od prawa do przemieszczania się oraz transportu drogowego. Śmierć czy też obrażenia nie mogą zaś być postrzegane jako nieunikniony koszt mobilności.
Mimo, że w Polsce z roku na rok spada liczba wypadków samochodowych oraz ich ofiar (także po alkoholu), to jednak tempo tych zmian jest zbyt niskie.
Nie pomaga także to, że Polska zajmuje niechlubne pierwsze miejscu u Unii Europejskiej pod względem liczby zabitych na 100 wypadków drogowych. W 2020 roku wskaźnik ten wynosił aż 10,6. Oznacza to, że na 100 wypadków drogowych gnie ponad 10 osób! Dla porównania ryzyko utraty życia na polskich drogach jest niemal 10-krotnie wyższe niż np. w Niemczech czy też Austrii.
Firma PROMILER, lider rynku alkomatów w Polsce, to jeden podmiotów wpierających swoją codzienną pracą tą unijną dalekosiężną wizję. PROMILER zachęca do przepisowej i bezpiecznej jazdy. A szczególnie trzeźwej! Unikanie alkoholu i badanie się alkomatem przed prowadzeniem pojazdu to najprostszy sposób na bezpieczną jazdę.